Kısaltmalar günlük dilimizde sıkça kullandığımız ve yazma-pratik olma amacıyla oluşturulmuş kısa yollardır. Ancak bazen kısaltmaların yazımında doğru kullanımı konusunda tereddütler yaşanabilir. Nokta, kısaltmaların doğru okunmasını sağlamak ve anlam karmaşalarını önlemek için kullanılan önemli bir noktalama işaretidir. Türkçe dil kurallarına göre, kısaltmaların sonlarına nokta konması gerekmektedir. Ancak bazı durumlarda bu kurala istisnalar da bulunmaktadır. Bu nedenle kısaltmaların nasıl yazılması gerektiği konusunda bazı kurallara dikkat etmek önemlidir.
Noktalama işaretleri genelde yazımın anlaşılırlığını arttırır. Kısaltmaların arasına konulan nokta da bu amaçla kullanılır. Mesela “vs. (veya)” ve “vd. (ve devamı)” gibi kısaltmaların sonlarına mutlaka nokta konulması gerekmektedir. Kısaltmaların yanı sıra, isimlerin baş harflerinden oluşan kısaltmalar da yine nokta kullanılarak yazılır. Örneğin, A.İ (Açık İletişim) veya D.E.K. (Diğer Eğlenceli Konular) gibi. Bu kurallara uyarak kısaltmaların doğru ve anlaşılır bir şekilde yazılması sağlanmış olur.
Ancak bazı kısaltmalarda nokta kullanımıyla ilgili farklılıklar bulunabilir. Örneğin, birkaç Türkçe kısaltma olan ds. (ders), sn. (sayın) ve tşk. (teşekkür) gibi ifadelerde nokta kullanılmaz. Bu kısaltmaların sonunda nokta kullanılmamasının nedeni, Türkçe dil bilgisi kurallarına uygun olarak yazılmasından kaynaklanmaktadır. Bu gibi istisnaları da göz önünde bulundurarak, kısaltmaların arasına nokta konulup konulmayacağı konusunda dikkatli olmak gerekir.
Sonuç olarak, kısaltmaların yazımında doğru kullanımı sağlamak ve anlam karmaşalarını önlemek için noktalama kurallarına dikkat etmek önemlidir. Türkçe dil bilgisi kurallarına uygun olarak kısaltmaların sonlarına nokta koymak, yazımın anlaşılırlığını arttırarak iletişimi güçlendirir. İstisnaları da göz önünde bulundurarak, kısaltmaların arasına nokta konulup konulmayacağı konusunda doğru ve tutarlı bir yazım sağlanabilir.
Birleşik Kısaltmalar
Birleşik kısaltmalar, iki ya da daha fazla kelimenin bir araya getirilerek oluşturulan kısa formdur. Örneğin, “TV” televizyon, “CD” compacerağı dikdörtgen yayı cam or J” de A longtaal line shape şeklinde kullanılan yaygın kısaltmalardır.
Birleşik kısaltmaların kullanımı, yazılı ve sözlü iletişimde hız ve pratiklik sağlar. Özellikle teknoloji ve iletişim alanında sıkça kullanılan bu kısaltmalar, zaman kazandırır ve metni daha derli toplu hale getirir.
- TV – Televizyon
- CD – Compact Disc
- DVD – Digital Versatile Disc
- AI – Artificial Intelligence
- HTML – Hypertext Markup Language
Genellikle kısaltmaların tamamen büyük harflerle yazılması tercih edilir. Ancak, bazı durumlarda kısaltmanın doğru anlaşılması için sadece büyük harfle değil, ilk harfin büyük olması gerekebilir. Örneğin, “Html” yerine “HTML” şeklinde yazılmalıdır.
Her sektörün ve alanın kendine özgü kısaltmaları olduğu gibi, genel kullanıma yayılmış kısaltmalar da vardır. Akronim olarak da adlandırılan bu kısaltmalar, genellikle kolayca anlaşılır ve hızlıca kullanılır.
Uluslararası Kısaltmalar
Uluslararası kısaltmalar (ICS), çeşitli alanlarda kullanılan ve genellikle kısaltılmış harflerle ifade edilen terimlerdir. Bu kısaltmalar genellikle belirli bir konsepti veya terimi temsil etmek için kullanılır ve genellikle belirli bir alanın uzmanları arasında anlaşılır.
Bazı yaygın uluslararası kısaltmalar arasında NATO (North Atlantic Treaty Organization), UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) ve AI (Artificial Intelligence) bulunmaktadır. Bu kısaltmalar, uluslararası iletişimde ve belirli alanlarda çalışan profesyoneller arasında sıkça kullanılır.
ICS’de yer alan kısaltmalar genellikle İngilizce kökenli olup, farklı dillerde de kullanılsa da genellikle orijinal halleriyle tercih edilir. Örneğin, IT (Information Technology) terimi genellikle diğer dillerde de aynı şekilde kullanılır.
- İngilizce kökenli kısaltmalar genellikle akronim olarak bilinir.
- Bazı uluslararası kısaltmaların farklı alanlarda farklı anlamları olabilir.
ICS, uluslararası iletişimi daha hızlı ve etkili hale getirmek için önemli bir rol oynar ve belirli terminolojiyi standartlaştırır. Bu sayede farklı dillerde çalışan profesyoneller arasında anlaşılabilir bir dil oluşturulur.
Kişi adlarındaki kısaltmalar
Kişilerin isimlerinde sıkça kullanılan kısaltmalar, genellikle ismin ilk harfinin veya harflerinin kısaltılmasıyla oluşur. Örneğin, Ahmet için genellikle “A.” şeklinde kısaltma yapılır. Bu kısaltmalar, formal yazışmalarda veya belgelerde kişinin adının daha kısa ve hızlı bir şekilde kullanılmasını sağlar.
Aynı zamanda, bazı kısaltmalar standart olarak kullanılan kısaltmalar olabilir. Örneğin, İngilizcede John ismi için “J.” kısaltması yaygın olarak kullanılır.
- Ali – A.
- Ahmet – A.
- Merve – M.
- Elif – E.
- Cem – C.
Kısaltmalar, özellikle resmi belgelerde veya formal yazışmalarda kişilerin isimlerini hızlıca tanımlamak için oldukça kullanışlıdır. Aynı zamanda, kısaltmaların kullanımı kişiler arasında daha samimi bir iletişim kurulmasına da yardımcı olabilir.
Ölçü Birimlerindeki Kısaltmalar
Ölçü birimleri, günlük hayatta sıkça kullandığımız ancak bazen kısaltmaları karıştırılabilecek olan terimlerdir. Örneğin, metre kısaltması “m” olarak kullanılırken, kilogram için “kg” kullanılır. Bu kısaltmaların doğru bir şekilde anlaşılması, ölçümlerin doğru yapılmasını sağlar.
Aşağıda yaygın olarak kullanılan ölçü birimlerinin kısaltmaları bulunmaktadır:
- Metre – m
- Kilogram – kg
- Santimetre – cm
- Litre – L
- Gram – g
Ölçü birimlerinin doğru anlaşılması, alışveriş yaparken, yemek tariflerini takip ederken ya da inşaat projelerinde çalışırken oldukça önemlidir. Bu kısaltmaları doğru bir şekilde kullanarak zaman ve emek tasarrufu sağlanabilir.
Ölçü birimlerinin kısaltmalarını doğru bir şekilde öğrenerek, günlük hayatta daha kolay ve pratik ölçümler yapabiliriz. Doğru bir şekilde kısaltmaları kullanmak, iletişimde anlaşılabilirliği artırır ve hatalı ölçümlerin önüne geçer.
Sözcük gruplarında ki kısaltmalar
Kısaltmalar günlük dilde sıkça kullanılan ve anlamı kısaltarak ifade eden sözcük gruplarıdır. Özellikle teknik terimlerde ve resmi yazışmalarda sıkça rastlanan kısaltmaların uzun halleri genellikle yabancı dillerden gelir.
Türk Dil Kurumu (TDK) kısaltmaları genellikle Türkçe kökenli sözcüklerden oluşurken, yabancı kökenli kısaltmalar ise çoğunlukla ilk harflerden oluşur. Örneğin, “e.g.” kısaltması “örneğin” anlamına gelir ve İngilizce “for example” sözcüğünün kısaltmasıdır.
Kısaltmalar metinlerde daha kısa ve anlaşılır bir dil kullanılmasını sağlarken, yazılışlarına dikkat edilmesi önemlidir. Bazı kısaltmaların yanlış yazılması veya yanıltıcı olması durumunda iletişim hataları ortaya çıkabilir. Bu sebeple kısaltmaların doğru kullanımı ve anlamının bilinmesi önemlidir.
- TDK kısaltmaları
- Yabancı kökenli kısaltmalar
- Hatalı kısaltma kullanımı
Kısaltmalar, belirli bir alanda uzmanlaşmış kişiler arasında daha sık kullanılır ve genellikle alandaki literatürü daha kolay anlamak için kullanılır. Her alanda farklı kısaltmalar bulunur ve bu kısaltmaların anlamlarını bilmek o alanda iletişimi kolaylaştırır.
Bu konu Hangi kısaltmaların arasına nokta konur? hakkındaydı, daha fazla bilgiye ulaşmak için Kısaltmaların Arasına Nokta Konulur Mu? sayfasını ziyaret edebilirsiniz.